Diagnose

Bij tumoren die geen stof produceren ontstaan de klachten afhankelijk van de plaats in de alvleesklier. In de kop ontstaat geelzucht en in het lichaam/staart ontstaat pijn. Kenmerkend is dat de tumor in een laat stadium wordt ontdekt.

Het onderzoek is erop gericht om te beoordelen of er sprake is van een goedaardige of kwaadaardige tumor. Om te bekijken welke behandeling het beste is moet worden bepaald in welk stadium de tumor is. Dat wil zeggen of er al doorgroei is naar andere organen en of er uitzaaiingen zijn.

Klik voor meer informatie over de behandelingsmogelijkheden op een van de onderstaande links.

ERCP

ERCP opname

Het onderzoek wordt uitgevoerd met een ERCP-endoscoop. Dit is een soepele slang van ongeveer één centimeter doorsnee waarin een mini-camara zit. De arts brengt deze scoop in uw keel en vraagt u te slikken. Bij het inbrengen en het verdere onderzoek houdt u voldoende ruimte in uw keelholte over om normaal te kunnen ademen.

Dit onderzoek kan onder een roesje plaatsvinden.Na passage van de slokdarm en de maag komt de endoscoop in de twaalfvingerige darm. Op het punt waar de galwegen en de alvleesklier-afvoergang in de darm uitkomen, blijft de tip van de ERCP-scoop enige tijd liggen. Via de scoop wordt een dun slangetje opgeschoven waarmee contractvloeistof in de galwegen kan worden gespoten. Hierdoor is het mogelijk de galwegen en de alvleesklierafvoergang met behulp van röntgen in beeld te brengen.

Soms is het nodig de uitgang van de galwegen met behulp van een klein sneetje (papillotomie) te verwijden. Hierdoor kan een buisje (stent) in de galwegen worden geplaatst. Het buisje zorgt ervoor dat de galweg open blijft en niet wordt dichtgedrukt door de tumor.

Endoecho

Endo-echogram

Bij een endo-echografie wordt er een flexibele slang met echokopje via de mond in de darm gebracht, waarbij de alvleesklier en het omliggende weefsel zonder stralenbelasting of contrastmiddel kan worden onderzocht. Endoechografie kan worden verricht om een beeld te krijgen van de uitgebreidheid van de afwijking in de alvleesklier. Deze uitgebreidheid zal ook de mogelijkheid tot behandeling bepalen, in het bijzonder of een operatie mogelijk is. Hierbij wordt met name gelet op de ingroei van het gezwel in de grote bloedvaten rondom de alvleesklier.

Bovendien kan worden beoordeeld of er vergrootte lymfeklieren aanwezig zijn, hetgeen mogelijk kan duiden op uitzaaiingen. Dit onderzoek is erg nauwkeurig en biedt ook de mogelijkheid om cellen op te zuigen voor microscopisch onderzoek. Een endo-echografie is over het algemeen een veilig onderzoek. Complicaties komen gelukkig zelden voor.

Echo

Een echo is een weinig belastend onderzoek waarbij de organen globaal in beeld kunnen worden gebracht, zonder dat er stralenbelasting plaatsvindt. Tijdens het onderzoek ligt u op een onderzoektafel. Op de huid wordt een gelei aangebracht. De onderzoeker beweegt een klein apparaatje, dat de golven uitzendt, over de huid. De afbeeldingen op het beeldscherm kunnen op foto’s worden vastgelegd. Meestal is er na een orienterende echo nog verdere gedetailleerde beeldvorming nodig, bijvoorbeeld een CT scan, MRI en/of een endo-echografie. Voor meer informatie kunt u kijken bij de echo van de borst

CT-scan

CT-scan van de buik

De alvleesklier kan het beste in beeld worden gebracht met een CT scan. CT betekent computed tomography. Hiermee kunnen dwarsdoorsneden door het lichaam worden gemaakt doot gebruik te maken van röntgenstraling. Met de nieuwste apparatuur kan binnen enkele minuten het gehele gebied wordt afgebeeld. Voorwaarde voor een goede afbeelding is wel dat u via de bloedbaan een contrastmiddel krijgt toegediend. In theorie kan hier een allergische reactie bij optreden. Wanneer u weet dat u allergisch bent, wilt u dat dan van te voren laten weten, dan kunt u met speciale voorbereiding alsnog een CT scan krijgen.

Bij een CT scan krijgt de patient een stralenbelasting van rontgenstralen, welke met de huidige apparatuur ruim binnen de maximaal toelaatbare waarden ligt. Middels de CT scan wordt de uitgebreidheid van de afwijking in de alvleesklier bekeken. Deze uitgebreidheid zal (eventueel in combinatie met de endoecho) de mogelijkheid tot behandeling bepalen. Hierbij wordt met name gelet op de ingroei van het gezwel in de grote vaten rondom de alvleesklier. Bovendien kan worden beoordeeld of er vergrootte lymfeklieren aanwezig zijn, hetgeen mogelijk kan duiden op uitzaaiingen. Daarnaast kan worden beoordeeld of er uitzaaiingen in andere organen zoals de lever zijn.

MRI-scan

MRI-scanner

MRI betekent magnetic resonance imaging. Hiermee kunnen dwarsdoorsneden door het lichaam worden gemaakt door gebruik te maken van de verschillende gevoeligheid van weefsel voor de MRI-magneet. Hierbij is er dus geen stralingsbelasting. Soms kan er de noodzaak bestaan tot het vervaardigen van een MRI. Bijvoorbeeld wanneer een patient allergisch is voor contrastmiddel bij een CT scan of wanneer de stralenbelasting van een CT scan niet verantwoord is, zoals bijvoorbeeld bij een zwangerschap.

In enkele gevallen kan een MRI in aanvulling op een CT scan worden verricht. Een speciale MRI (MRCP), die de galwegen in detail kan afbeelden, kan soms nuttig zijn om een gedetailleerde plattegrond te maken in voorbereiding op een ingreep, zoals een operatie.

PET-scan

PET-scan

Een positron emissie tomografie (PET) maakt gebruik van het verschil in glucose (suiker) opname tussen de weefsels. Zo hebben kwaadaardige tumoren een sterk verhoogde glucose opname. De glucose wordt gelabeld met een radioactieve stof die op een scan kan worden aangetoond. Die stof wordt daarom eerst via een infuus ingespoten.

De plaats van de PETscan bij alvleesklier afwijkingen is nog niet geheel uitgekristalliseerd. Het komt er in de praktijk op neer dat een PETscan bij alvleesklier afwijkingen alleen in uitzonderlijke gevallen wordt verricht, meestal met name met de vraagstelling of er elders in het lichaam uitzaaiingen worden gevonden die niet op CT scan of MRI kunnen worden aangetoond.