Tumoren

Klik voor meer informatie op een van de onderstaande links.

Nodulaire hyperplasie

Focale Nodulaire Hyperplasie (FNH) is een goedaardige tumor van de lever. De tumor gaat uit van de cellen van de lever en van de galwegen en heeft typische eigenschappen bij beeldvormend onderzoek. FNH komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen. Het komt voor bij ongeveer 3 op de 1000 mensen.

Omdat het een goedaardige tumor is, hoeft er geen behandeling plaats te vinden als de patiënt er geen klachten van heeft. Bij pijnklachten, kan een chirurgische verwijdering worden overwogen. De prognose van patiënten met FNH is goed en er is geen relatie met kanker aangetoond.

Haemangioom

Het haemangioom is de meest frequent voorkomende goedaardige tumor in de lever. Het haemangioom is een bloedvatgezwel, dat op meerdere plaatsen tegelijk in de lever kan voorkomen (in 20% van de gevallen is er meer dan 1 haemangioom aanwezig). De grootte van de tumor kan variëren van enkele millimeters tot meer dan 10 cm.

Deze aandoening komt bij ongeveer 1-2% van de volwassenen in Nederland voor. Een haemangioom wordt meestal bij toeval gevonden, bijvoorbeeld tijdens een echografie van de buik. Voor een haemangioom is het niet nodig een behandeling plaats te laten vinden, tenzij er klachten zijn van pijn of de tumor zeer snel groeit. Meestal ondervindt een patiënt geen klachten van een haemangioom. Bij plotse hevige buikpijn is snel ingrijpen nodig, omdat dit kan wijzen op een bloeding in het haemangioom. Soms wordt daarom ook preventief een operatie uitgevoerd. In de meeste gevallen zijn complicaties van een haemangioom zeldzaam.

Adenoom

Het leveradenoom is een zeldzame afwijking die voorkomt bij ongeveer 3 op de 100.000 vrouwen. Sommige van deze adenomen zijn hormoongevoelig. Er bestaat bijvoorbeeld een relatie tussen het ontstaan van leverceladenomen en het langdurig gebruik van de anticonceptie-pil of anabole steroïden. Kleine adenomen (kleiner dan 6 cm) veroorzaken meestal geen klachten. Grotere adenomen kunnen pijnklachten veroorzaken in de rechter bovenbuik. In 5% van de gevallen verandert het goedaardige adenoom in een kwaadaardig gezwel.

Als het bij onderzoek moeilijk te zien is of het een goed- of kwaadaardig gezwel betreft, wordt daarom vaak besloten tot preventieve operatie. De therapie is agressiever als een adenoom gevonden wordt in een lever met onderliggend lijden, zoals bijvoorbeeld hepatitis of cirrose. In deze gevallen wordt sneller tot een operatie of andere vorm van therapie besloten in verband met een hogere kans op kwaadaardige ontaarding van de tumor. Groter dan het risico op kwaadaardige ontaarding is het risico op een bloeding in het adenoom. Als dit optreedt kan acuut chirurgisch ingrijpen noodzakelijk zijn.

Cysten

Een cyste is een met vocht gevulde holte. Cysten zijn onschuldig en kunnen tot 10 cm in doorsnede groot worden. Er kan zich een groot aantal cysten in een lever ontwikkelen. In principe hoeft er voor cysten geen therapie plaats te vinden. Als er klachten ontstaan door bijvoorbeeld de grootte of lokalisatie van de cyste, kan de cyste leeg gepuncteerd worden. Een operatie kan in sommige gevallen een oplossing bieden. Hierbij wordt de cyste aan de oppervlakte deels geopend of operatief verwijderd.

Kwaadaardige tumoren lever
De meest voorkomende kwaardaardig tumor in de lever zijn uitzaaiingen van de dikke darm. De lever is vaak de eerste plaats waar de uitzaaiingen van dikke darm kanker voorkomen. Andere kwaadaardige tumoren in de lever zijn hepatocellulair carcinoom en het cholangiogcarcinoom.

Klik voor meer informatie op een van de onderstaande links.

Hepatocellulair carcinoom

Het HCC (levercelkanker) is in de Westerse wereld een zeer zeldzame kwaadaardige tumor, maar wel de meest frequente primaire kwaadaardige levertumor. Wereldwijd is het HCC echter één van de meest frequent voorkomende kwaadaardige tumoren. Per jaar overlijden over de hele wereld 1,25 miljoen mensen aan deze aandoening.

Patiënten met levercirrose of een chronische ontsteking ten gevolge van hepatitis B of C hebben een verhoogde kans op het ontwikkelen van een hepatocellulair carcinoom. Meer dan 80% van de patiënten met een hepatocellulair carcinoom heeft levercirrose. Patiënten die tot een risicogroep behoren dienen gecontroleerd te worden op het eventuele ontstaan van HCC.

De diagnose wordt veelal gesteld bij patiënten die worden gescreend bij bekende levercirrose. Beeldvormend onderzoek is van groot belang. Naast echografie speelt de CT scan bij de diagnostiek een belangrijke rol.

De behandelingsmogelijkheden hangen af van het stadium van de tumor op het moment van de diagnose. De behandeling bestaat, indien mogelijk, uit chirurgische verwijdering of ablatie (radiofrequente ablatie of lasertherapie).In een select aantal patienten is levertransplantatie de beste optie. Indien chirurgie niet mogelijk is, is de therapie gericht op comfort (palliatief). Mogelijke behandelingsvormen zijn daarnaast chemotherapie, radiotherapie en tumor-embolisatie.

De prognose na het stellen van de diagnose is van een aantal zaken afhankelijk. Hieronder vallen de agressiviteit van de tumor, het aantal en de grootte van de tumoren. Verder zijn ook de gezondheid en de leverfunctie van de patiënt van groot belang. Chirugische behandeling is alleen mogelijk bij een goede leverfunctie en een beperkt aantal tumoren. Daarbij is het van belang te realiseren dat er in de cirrotische lever op termijn veelal op andere lokaties tumoren ontwikkelen. Er wordt om deze laatse twee redenen in toenemende mate gekozen voor lokale tumor ablatie, wat minder schade toebrengt aan de lever.

Cholangiocarcinoom

Het cholangiocarcinoom is een primaire kwaadaardige tumor van de lever die uitgaat van de galwegcellen. In tegenstelling tot HCC lijkt er geen relatie te bestaan met levercirrose. Oorzaken voor het ontstaan van deze zeldzame vorm van kanker zijn niet bekend. De symptomen die kunnen ontstaan zijn vermagering, vermoeidheid, verminderde eetlust en geelzucht. Een minderheid van de patiënten heeft pijn.

De behandeling kan in opzet genezend zijn door middel van chirurgische verwijdering. Hierbij worden de aangedane galwegen en een deel van de lever verwijderd., Dit is bij een beperkt aantal patiënten mogelijk, als de tumor in een vroeg stadium wordt ontdekt. Helaas wordt deze vorm van kanker vaak pas in een laat stadium ontdekt, als er uitgebreide doorgroei of metastasen aanwezig zijn. In deze gevallen is de therapie symptoombestrijding, zoals bijvoorbeeld het plaatsen van een drain om de galafvloed weer mogelijk te maken. Dit wordt een percutane transhepatische echolangiostomie drain (PTC) genoemd of een stent die via een scopie (ERCP) wordt geplaatst.Verder kan ook bestraling of chemotherapie verlichting van de klachten geven.

Galblaascarcinoom

Het galblaascarcinoom is een zeldzame tumor die met name voorkomt bij vrouwen (2 op de 100.000). Galstenen vormen de belangrijkste risicofactor voor het ontstaan van een galblaascarcinoom. De tumor wordt vaak als toevalsbevinding aangetroffen bij een cholecystectomie (verwijdering van de galblaas) voor een andere indicatie. Er zijn geen specifieke klachten die wijzen op een galblaascarcinoom.

Vaak zijn er in een latere fase klachten van gewichtsverlies, bovenbuikspijn en geelzucht. Vaak is op het moment dat er symptomen ontstaan geen genezende operatie meer mogelijk. Chirurgie is de belangrijkste methode van behandeling. Het stadium van de tumor is van groot belang voor het succes van de operatie. Ter bestrijding van de geelzucht kan een drain geplaatst worden in de galwegen om de galafvloed weer mogelijk te maken. Dit wordt via de huid een percutane transhepatische echolangiostomie drain (PTC) genoemd of via een scopie (ERCP) een stent.

Sarcoom

Een sarcoom is een kwaadaardige tumor van de weke delen (verzamelnaam voor bindweefsel, vetweefsel en spierweefsel). Sarcomen zijn uiterst zeldzame tumoren en komen met name voor in de benen, armen, borst- en buikwand en het hoofd-hals gebied. Als een sarcoom in de lever wordt aangetroffen, dan is dit in de meeste gevallen een uitzaaiing van een sarcoom op een andere lokatie in het lichaam. Primaire sarcomen in de lever komen ook voor, maar zijn relatief zeldzaam. Chirurgische verwijdering vormt de belangrijkste vorm van behandeling.

Metastasen

Uitzaaiingen ( metastasen) vanuit andere primaire tumoren zijn de meest frequent voorkomende kwaadaardige tumoren in de lever. Meestal betreft het uitzaaiingen van een darmtumor, maar ook tumoren van de maag, alvleesklier, borst, long of weke delen kunnen naar de lever uitzaaien.